Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, việc tìm hiểu và ứng dụng các chất làm lạnh bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Chất làm lạnh không chỉ đóng vai trò quan trọng trong các hệ thống điều hòa không khí và lạnh, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường và sức khỏe con người. Bài viết này sẽ đi sâu vào tìm hiểu về chất làm lạnh phổ biến, cũng như cơ chế hoạt động của chúng. Hãy cùng khám phá để hiểu rõ hơn về chất làm lạnh trong cuộc sống hàng ngày.
1. Chất làm lạnh là gì?
Chất làm lạnh thường được sử dụng trong các hệ thống làm lạnh
Chất làm lạnh, hay còn gọi là môi chất lạnh, tác nhân lạnh, ga lạnh (tiếng Anh: refrigerant) là một chất được sử dụng để hấp thụ nhiệt và để lại không khí mát, thường được sử dụng trong các hệ thống làm lạnh hoặc điều hòa không khí. Trong chu trình hoạt động, môi chất lạnh này chuyển hóa từ dạng khí sang dạng lỏng hoặc ngược lại, đi kèm với quá trình chuyển hóa đó là sự thay đổi về nhiệt độ và áp suất nhằm đáp ứng mục đích sử dụng.
2. Chất làm lạnh hoạt động như thế nào?
Sơ đồ hoạt động của chất làm lạnh
- Ban đầu, chất làm lạnh ở trạng thái lỏng vào thiết bị giãn nở. Tại đây, nó trải qua quá trình giãn nở, dẫn đến việc giảm áp suất đột ngột. Hiện tượng này khiến chất làm lạnh hấp thụ nhiệt từ môi trường xung quanh và chuyển đổi thành trạng thái khí. Quá trình này làm giảm nhiệt độ không khí xung quanh, tạo ra không khí mát.
- Khí chất làm lạnh sau đó được dẫn vào máy nén (compressor), nơi nó được nén lại. Quá trình nén làm tăng áp suất và nhiệt độ của chất làm lạnh.
- Chất làm lạnh ở dạng khí với áp suất cao sẽ được dẫn vào bộ ngưng tụ. Tại đây, nó giải phóng nhiệt ra môi trường bên ngoài, thường thông qua các cánh tản nhiệt. Quá trình này giúp chất làm lạnh nguội đi và chuyển từ trạng thái khí trở lại thành chất lỏng.
- Chất làm lạnh lỏng sau đó quay trở lại thiết bị giãn để tiếp tục chu trình.
Quá trình này lặp đi lặp lại, tạo ra hiệu ứng làm lạnh cho không gian cần làm mát. Các chất làm lạnh khác nhau có tính chất và hiệu suất khác nhau, do đó việc lựa chọn chất làm lạnh phù hợp là rất quan trọng cho hiệu quả của hệ thống làm lạnh.
3. Một số loại chất làm lạnh hiện nay
Các loại chất làm lạnh phổ biến bao gồm các hợp chất tổng hợp như hydrofluorocarbon (HFC), hydrochlorofluorocarbon (HCFC), và các chất tự nhiên như amoniac và carbon dioxide. Mỗi loại chất này có mã định danh, tính chất vật lý và ảnh hưởng đến môi trường riêng, do đó việc lựa chọn chất làm lạnh phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo hiệu suất và tuân thủ quy định.
3.1 Chất làm lạnh R-32
Chất làm lạnh R32
R32: hay còn gọi là HFC32 (Difluoromethane) là một hợp chất hữu cơ có công thức hóa học CH2F2. Là loại gas đạt được tiêu chuẩn khí thải GWP thấp hơn nhiều lần so với loại gas R410A (1980) giúp giảm lượng khí thải lên đến 75%, đáp ứng được yêu cầu bảo vệ môi trường, chống được sự gia tăng nhiệt dẫn đến hiệu ứng nhà kính.
Thành phần: Difluoromethane
ODP: 0
GWP: 675
Thân thiện với môi trường: Có phần
Dễ cháy: có
3.2 Chất làm lạnh R-22
Chất làm lạnh R-22, hay còn gọi là Hydrochlorofluorocarbon (HCFC-22), đây là một loại gas phổ biến trong các hệ thống điều hòa không khí, được phát triển vào cuối những năm 1990 như một phương án tạm thời để thay thế R-12 nhờ vào chỉ số ODP thấp hơn. Ở nhiệt độ bình thường, R-22 tồn tại dưới dạng khí vô màu, không mùi và không độc hại. Tuy nhiên, việc sản xuất R-22 đã ngừng lại vào năm 2020, và theo Đạo luật Không khí Sạch năm 2010, nó sẽ hoàn toàn bị cấm vào năm 2030.
Thành phần: Hydrochlorofluorocarbons (HCFC), chứa ít clo hơn CFC
ODP: 0,055
GWP: Trung bình (1810)
Thân thiện với môi trường: Không
Dễ cháy: Không
Sẽ bị cấm vào năm 2030
3.3 Chất làm lạnh R-12
Chất làm lạnh R-12 có thể phá hủy tầng ozon
Chất làm lạnh R-12 là một loại khí không màu với hương thơm nhẹ, có công thức hóa học CClF2. Nó không độc hại, không cháy nổ và bền vững, dễ hòa tan trong dầu và ít tác động đến cao su.
Tuy nhiên, R-12 không hòa tan trong nước, có thể gây tắc van tiết lưu trong hệ thống làm lạnh. Là một chất phá hủy tầng ozon và ảnh hưởng đến hiệu ứng nhà kính, R-12 đã bị cấm sản xuất và sử dụng từ năm 1996.
Thành phần: Clorofluorocarbons (CFC), Dựa trên Methane
ODP: 1.0
GWP: Cao (10900)
Thân thiện với môi trường: Không
Dễ cháy: Không
Bị cấm vào năm 1994
3.4 Chất làm lạnh R-404A
Chất làm lạnh R-404A có tiềm năng gây nóng lên toàn cầu
R-404A là chất làm lạnh khí được sử dụng thay thế cho R-22, gồm ba hợp chất hydrofluorocarbon: R-125 (44%), R-134a (52%) và R-143a (4%). Chất làm lạnh này đã trở thành lựa chọn phổ biến cho các hệ thống làm lạnh trong siêu thị và kho lạnh, thay thế cho các chất làm lạnh cũ. R-404A không làm suy giảm tầng ozone và mang lại hiệu suất cao trong nhiều ứng dụng, nhưng do có chỉ số GWP (tiềm năng gây nóng lên toàn cầu) cao, nó không được coi là lựa chọn thân thiện với môi trường.
Thành phần: Hydrofluorocarbon (HFC)
ODP: 0
GWP: Cao (3922)
Thân thiện với môi trường: Không
Dễ cháy: Không
3.5 Chất làm lạnh R-410A
So sánh khả năng làm nóng lên toàn cầu của các môi chất làm lạnh khác nhau
R-410A, còn gọi là Puron, là một loại môi chất làm lạnh phổ biến trong các hệ thống điều hòa không khí và làm lạnh thương mại. Nó có thành phần hóa học tương tự như gas R-22 nhưng khắc phục nhược điểm dễ bay hơi và ảnh hưởng đến tầng ozon, vì R-410A là hỗn hợp hydrofluorocarbon (HFC) không chứa clo. Tuy nhiên, do tác động môi trường của HFC, R-410A sẽ bị loại bỏ vào năm 2025 theo quy định của EPA (Cơ quan bảo vệ môi trường) năm 2020 nhằm giảm sử dụng hydrochlorofluorocarbon (HCFC).
Thành phần: Hydrofluorocarbon (HFC)
ODP: 0
GWP: Trung bình (2088)
Thân thiện với môi trường: Có phần
Dễ cháy: Không
Sẽ bị loại bỏ vào năm 2025
3.6 Chất làm lạnh R-134A
Chất làm lạnh R-134a, hay còn gọi là Tetrafluoroethane, là một loại khí không cháy, được sử dụng chủ yếu như một chất làm lạnh sử dụng cho các ứng dụng nhiệt độ trung bình và cao như tủ lạnh gia dụng và máy điều hòa không khí ô tô. R-134a được phát minh để thay thế gas R-12 trong các thiết bị lạnh thương mại và dân dụng.
Thành phần: Hydrofluorocarbon (HFC)
ODP: 0
GWP: 1430 (Trung bình)
Thân thiện với môi trường: Có phần
Dễ cháy: Không
3.7 Chất làm lạnh R-600A
Chất làm lạnh R600A có khả năng làm lạnh nhanh giúp thực phẩm tươi lâu hơn
R600A, còn được gọi là Isobutane với công thức hóa học C4H10, là một loại môi chất làm lạnh tiên tiến phổ biến trong các thiết bị điện gia dụng như tủ lạnh và tủ đông thương mại. Gas R600A có chỉ số ODP và GWP thấp, điều này có nghĩa là nó không gây hại cho tầng ozon và không góp phần vào hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Ngoài ra, R600A có áp suất nén cao, giúp nâng cao hiệu quả làm lạnh. Nhờ vào đặc tính này, tủ lạnh sử dụng gas R600A có khả năng làm lạnh nhanh và sâu hơn, giúp bảo quản thực phẩm tươi ngon lâu hơn. Tuy nhiên bản chất dễ cháy của nó yêu cầu phải có các biện pháp xử lý và lắp đặt nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn trong các ứng dụng công nghiệp.
Thành phần: Hydrocacbon (HC)
ODP: 0
GWP: Thấp (3)
Thân thiện với môi trường: Có
Dễ cháy: Có
Một số thuật ngữ liên quan đến chất làm lạnh:
Tiềm năng làm suy giảm tầng ozon (ODP)
Tiềm năng làm nóng toàn cầu (GWP)
Tóm lại:
Sự tiến bộ trong công nghệ chất làm lạnh không chỉ nâng cao hiệu suất làm lạnh mà còn giảm thiểu tác động đến môi trường. Với các quy định ngày càng nghiêm ngặt về bảo vệ tầng ozone và khí hậu, việc lựa chọn chất làm lạnh phù hợp trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Hy vọng rằng người tiêu dùng và các nhà sản xuất sẽ cùng nhau hướng tới những lựa chọn thông minh và bền vững cho doanh nghiệp của mình.
Tại Cosmic, chúng tôi tự hào mang đến cho bạn các sản phẩm tủ mát, tủ đông và tủ cấp đông nhanh với công nghệ làm lạnh tiên tiến. Các sản phẩm của chúng tôi không chỉ đảm bảo hiệu suất làm lạnh vượt trội mà còn sử dụng môi chất làm lạnh thân thiện với môi trường.
Với thiết kế hiện đại và tính năng thông minh, các thiết bị của Cosmic đáp ứng nhu cầu lưu trữ thực phẩm và đồ uống một cách hiệu quả nhất. Đặc biệt, hệ thống làm lạnh nhanh chóng giúp duy trì độ tươi ngon và chất lượng sản phẩm.
Hãy đến với Cosmic để trải nghiệm công nghệ làm lạnh tiên tiến và những sản phẩm chất lượng cao nhất!
Hotline: 18007088 (gọi miễn phí)
Showroom:50/4F Nguyễn Đình Chiểu, phường 3, quận Phú Nhuận, TP.HCM
Blog: https://cosmicvn.blogspot.com/
Fanpage: https://www.facebook.com/thietbibepnhahangcosmic/
